günlül plan

Dersin Adı : Türk Edebiyatı

Sınıf : 9-C,H

Ünitenin Adı –No : Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler-3. Ünite

Konu : Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinleri Tanıma ve Gruplandırma

Önerilen Süre : 40’+40’

Öğrenci Kazanımları (Hedef ve Davranışlar) : *Olay çevresinde oluşan metinleri gruplandırır. *Anlatmada ve göstermede, dilde ve ifade biçiminde gerçekleşen değişiklikleri fark eder. *Anlatmaya bağlı metinlerin hangi edebî türleri oluşturduğunu belirler.

Öğretme, Öğrenme Yöntem ve Teknikleri : Takrir, Soru-yanıt, dramatizasyon, beyin fırtınası, problem çözme, inceleme, uygulama.

Kullanılan Eğitim Teknolojileri, Araç Gereç ve Kaynakça : Ders kitabı, Üniversiteye Hazırlık Kitapları, Türkçe Sözlük (TDK), Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat (Ferit Devellioğlu)

Öğretme ve Öğrenme Etkinlikleri :

*Dikkati çekme-Güdüleme: Öğrencilerden seyrettikleri bir sinema filmini ve bir tiyatro oyununu hikâyeleştirerek yazmaları istenir.Yazılan metinle seyredilen metin arasında ne gibi farklar olduğunun belirlenmesi istenir.

*Gözden geçirme : Olay çevresinde oluşan edebî metinler iki gruba ayrılır: Anlatmaya bağlı edebî metinler, göstermeye bağlı edebî metinler.

İnsanın kendini ifade etmesinde üç temel anlatma biçimi vardır: Bunlardan biri kişinin kendisini coşku ve heyecanla dile getirmesidir. Bu her türlü şiirin kaynağıdır. İkincisi insanın gördüğünü, duyduğunu düşündüğünü anlatması veya nakletmesidir. İnsan olan her yerde anlatma ve nakletme vardır. Her dönem kendi anlatma biçimiyle gelir. Dönemin zihniyeti anlatma ve nakletme biçimlerini de belirler. Çünkü bütün insan etkinliklerinin zihniyetle ilişkisi vardır. Daha ilk dönemlerden itibaren anlatıcı, anlatmaya bağlı edebî metinleri oluşturmaya başlamış, toplum da bunları benimsemiştir. Masal ve destanlar böyledir. İnsanın kendini ifade etmesinde üçüncü yol göstermedir. İnsanın anlatma ve nakletmeyle gerçekleştirdiği etkinlikleri bu kez sahnede canlandırılarak sunulur. Genel olarak tiyatro adı verilen bu etkinlikte anlatmanın yerini gösterme alır.

*Derse Geçiş: Ders Kitabındaki “Köpek” ve “Vatan Yahut Silistre” adlı metinler okunur. İki metin arasındaki benzerlik ve farklılıklar belirlenir. Buna göre Metinlerin yapısının, olay örgüsü, kişiler, zaman ve mekân unsurları üzerine kurulması her ikisinin de edebî metin olması gibi benzerlikler yanında; Vatan Yahut Silistre adlı metnin gösterme, Köpek adlı metnin anlatma amacıyla yazılması, Köpek adlı metinde tasvirlere yer verilmesi, Vatan yahut Silistre adlı metinde bunun parantez içi ifadelerle sağlanması gibi farkların bulunduğu belirlenir.

Öğrencilere S. 91’deki 2. Etkinlik yaptırılır.

Anlatmaya bağlı edebî metinler destan, masal, halk hikâyesi, mesnevi, manzum hikâye, hikâye ve romandır. Göstermeye bağlı edebî metinler ise tiyatro genel başlığı altında toplanmaktadır. Geleneksel Türk tiyatrosundan ortaoyunu, Karagöz, meddah, köy seyirlik oyunları; modern tiyatrodan da komedi, dram, trajedi göstermeye bağlı edebî metinlerdendir.

Anlatma esasına bağlı edebî metinler, yaşadığımız dünyada gerçekleşmiş veya gerçekleşen bir olayı görüşü olduğu gibi anlatmazlar. Sanatçı dış dünyadan aldığı gerçekliği, kendi duygusu, iç dünyası, yaşadığı dönemin özellikleriyle ve düşünceleriyle yoğurur; yaptığı seçimi okuyucunun hizmetine sunar. Bunu yaparken anlatacağını bir olay çevresinde ve bir anlatıcı ile oluşturur. Anlatmaya bağlı edebi metinlerde yaşadığımız dünyadan hareketle yeni bir kurmaca evren anlatılmaktadır. Amaç da okuyucuda estetik yaşantı uyandırmaktır.

Masal ve destandaki olağanüstülükleri ve farklı egzotik mekânları, halk hikâyelerindeki duygusallığı, mesnevînin sanatlı ve hayal ürünü anlatım tekniğini, roman, hikâye ve manzum hikâyenin insanı yorumlayan değerlendiren ve betimleyen anlatımını sahnede canlandırmak imkânsızdır.

Göstermeye bağlı edebî metinlerde kurmaca olay veya olay örgüsünü bir sahne düzeninde topluluk önünde canlandırmak esastır.

*Bireysel öğrenme etkinlikleri:S.92’deki “Kaşağı” isimli hikâyeden alınan metin okunur. Bu metnin olay çevresinde gelişen edebî metin türlerinden hangisine ait olabileceği sorulur.

*Özet :Demek ki anlatma ile destandan modern romana kadar oluşan metinler; gösterme ile ilk tiyatro denemelerinden günümüze kadar gerçekleşen tiyatro metinleri; coşku ile dile getirme ile de her türlü şiir ortaya konmuştur.

Ölçme ve Değerlendirme:S.93’teki sorular cevaplandırılır.

Plânın uygulanmasına ilişkin açıklamalar :